Mexico City - Frida Kahlo was hier

Hoe ontdek je een stad die eigenlijk een wereld op zich is? Waar ruim 22 miljoen mensen wonen, nog meer auto’s rondscheuren en mensen écht alleen maar Spaans spreken? Gewoon, stukje bij beetje.

Mijn eerste stop is niet het hoofdplein Zócalo met de grootste kathedraal van Midden-Amerika. Ook niet de prachtig opgeschoonde Paseo de la Reforma vol monumenten en imposante ambassadegebouwen. Dat komt later wel. Ik ga naar Coyoacán. Vroeger een dorp onder de rook van Mexico City, inmiddels onderdeel van de stad. En de plaats waar kunstenares Frida Kahlo bijna haar hele leven woonde en werkte. Zij is de reden dat ik mijn reis in Mexico City begin. Haar leven, haar schilderijen, haar uitstraling – Frida intrigeert me.
Ik heb op het kaartje in mijn reisgids gekeken en het lijkt helemaal niet zo ver. Ik ga lopen, krijg ik meteen een beetje een idee van de stad. En dat krijg ik: de stad is gigantisch. Na anderhalf uur – inclusief eerst de verkeerde kant op – blijk ik halverwege. Het Mexicaanse dametje dat ik aanspreek, vindt dat ik onmogelijk te voet kan gaan. Zo ver weg, nog een uur lopen! Ik ga er voor het gemak vanuit dat ze overdrijft als ze me bezorgd nakijkt. Helaas. Voor iemand die niet van lopen houdt, kan ze de tijd die het kost bewonderenswaardig goed inschatten.
Coyoacán is een buitenwijk en zo voelt het ook echt. Brede straten, groene bomen, tjilpende vogeltjes en bijna geen verkeer – een soort Mexicaans woonerf. Hier staat la casa azul, het vroegere woonhuis van Frida Kahlo en tegenwoordig een museum. In de binnentuin plof ik op een bankje neer. Zere voeten. Ik leun achterover en kijk recht in Frida’s gezicht. Een foto uit 1931, lees ik. Haar blik is sterk, maar ook verdrietig. Haar lichaam, onderwerp van zoveel van haar schilderijen, heeft het haar niet gemakkelijk gemaakt. Polio, een zwaar ongeluk, een miskraam… Behoorlijk relativerend. Met die voeten van mij valt het eigenlijk best wel mee.
Terwijl ik door haar huis wandel realiseer ik me hoezeer Frida voor mij symbool staat voor Mexico. Verschillende culturen, knallende kleuren, het belang van familie, temperament, passie – het komt allemaal terug in haar schilderijen. En ik zie het om me heen. In de schoolklas op excursie vol kinderen van verschillende afkomst. In de muren van diepblauw, geel en rood. In de vaders en moeders met kleine kinderen aan de hand. In het stel dat heftig ruzie staat te maken en in het verliefde paartje dat de wereld om hen heen totaal is vergeten. Dit is Mexico zoals ik me Mexico voorstel, dit is Frida Kahlo’s thuis.
Voor Frida’s grote liefde, schilder Diego Rivera, zijn de woorden temperament en passie ook bijzonder op zijn plaats. Hij was een echte machoman die affaires had met modellen, actrices en zelfs Frida’s zus. Als ik in de metro terug naar het centrum sta, moet ik ongewild aan hem denken. In de stampvolle wagon kruipt een man wel erg dicht tegen me aan. Ik geef hem een boze blik, die hij aangrijpt om zich nog steviger tegen me aan te drukken. Als de metro stopt, pakt een jonge vrouw mijn arm en trekt me het perron op. Ze verontschuldigt zich hoofdschuddend voor haar landgenoot. “Dat doen ze, het spijt me!” Ze vraagt me haar te volgen en loopt naar het einde van het perron. SOLO DAMAS Y NINOS lees ik op een groot bord. De voorste paar wagons zijn gereserveerd voor vrouwen en kinderen. “Geen last meer van dat soort kerels,” glimlacht ze.
Ik had verwacht dat dit haar halte was, maar ze blijkt puur en alleen te zijn uitgestapt om mij te helpen. Wat ontzettend lief. Met mijn hoofd nog vol Frida – en Diego – vraag ik haar wat zij van de kunstenares vindt. Ze grinnikt. “Haar schilderijen vind ik vreselijk lelijk,” ze kijkt erbij alsof iets gemeens zegt over een goede vriendin. “Maar haar stijl, die mag ik wel. Ze trok zich niets aan van wat andere mensen vonden en deed precies wat ze zelf wilde. Ik denk dat zij die man in een paar woorden op zijn nummer had gezet!”
De laatste paar haltes reis ik alleen verder. Ik pak de ansichtkaart die ik in het museumwinkeltje heb gekocht. Weer kijkt Frida me met haar doordringende blik aan. Er is veel veranderd in de ruim 50 jaar na haar dood. En toch ook weer niet. Mexico City mag dan een hysterisch grote stad zijn, toch behoor je hier al snel tot een familie. Of dat er nou een is van vader en moeder, of van alleen dames en kinderen.