Een dagje treinen, Flam naar Oslo

De kerngegevens van de Flamsbana - het treintje van Flam (aan het fjord) naar Myrdal (bovenop de berg) zijn makkelijk te onthouden: het traject is twintig kilometer, het duurde twintig jaar om de lijn te bouwen, er zijn twintig tunnels, het kostte destijds 20 miljoen noorse kronen en oh ja, er werkten 220 mensen aan.
Maar om cijfers gaat het niet, wat deze treinlijn zo bijzonder maakt, is in de eerste plaats het grote hoogteverschil (van 2 tot 847 meter) en daarnaast het wonderbaarlijk mooie landschap onderweg, een ruig gebied met bergen, valleien, rivieren, rotsen, watervallen, witte huizen, rode schuren - enfin, dat alles bedekt met een laag sneeuw die de scherpste randjes van het landschap haalt, maar de imponerende contrasten intact laat.
Vanaf Vatnahalsen (het laatste station voor Myrdal) reizen we vandaag terug naar Flam, en dan opnieuw naar boven om in Myrdal over te stappen op de sneltrein naar Oslo. Eigenlijk zou ik nog langer willen blijven - elke keer dat je met de Flambana reist, zie je nieuwe dingen, ik probeer het landschap te doorgronden maar dat geeft zichzelf niet zo snel prijs. Op een plek (vlak voor Vatnahalsen) zijn twee tunnels na elkaar: de eerste is de langste tunnel van het traject (ruim een kilometer), de tweede is de meest bijzondere, omdat die onder de grond een soort acht beschrijft, en je aan een andere kant dan je verwacht de vallei weer ziet. Met mijn ogen dicht probeer ik te ontdekken welke bocht de trein maakt, maar het is bijna niet te voelen, zo geleidelijk gaat het. Die tunnels moesten trouwens met de hand uitgehakt worden - vandaar dat het zo lang duurde, de treinlijn werd in 1940 pas officieel geopend. Tegenwoordig reizen ruim een half miljoen passagiers per jaar met de Flamsbana. nauwelijks voor te stellen, trouwens: vandaag zijn er maar een paar passagiers aan boord.
De sneltrein naar Oslo is een heel ander verhaal: dat is gewoon een intercity, met korte stops in vijf uur naar Oslo. Met zoveel tunnels en overkappingen dat het in het begin een diashow lijkt: net als je ogen gewend zijn aan de hoogvlakte vol sneeuw en de felle zon, rijdt de trein weer het duister in.
Vijf uur dus. We hadden leesvoer meegenomen, maar het blijft ongelezen in de tas. Wat is er mooier dan in een trein zitten en naar buiten kijken, naar de subtiele veranderingen in het landschap: van een hoogvlakte zonder bomen, via brede dalen, langs rivieren, door bossen, tot uiteindelijk een uur voor Oslo het drukker wordt - de schemering zet door, alle kleur verdwijnt uit het landschap, het gaat nu alleen om donker en licht, dan verschijnen de eerste lichtreclames, Xerox, Microsoft, Petroleum Geo Services.
De trein rijdt trouwens zomer en winter, en hij rijdt altijd. Ja hoor, grinnikt de conducteur, ook als het sneeuwt. Ze hebben hier namelijk Veksel varme voor de wissels, en een Spor renser die 's nachts over de lijn rijdt om de rails schoon te vegen.
ik ben ademloos van bewondering. Maar in alle eerlijkheid: hoeveel wissels zullen er zijn tussen Myrdal en Oslo, twee? Ik hoor ze bij ProRail snuiven: dan kunnen wij het ook.
Een dag in de trein, een heerlijke dag. Oslo is een andere wereld. Druk. Hectisch. We zoeken hotel Thon, daar blijken er elf van te zijn. Maar als je eindelijk de goeie gevonden hebt (Thon Panorama) heb je ook wat: draadloos internet, twee televisies op de kamer en een hoog bureau met een hip soort barkruk ervoor, waar je geheel in stijl (kijk die lampen nou toch eens, wat een diesein!) je stukje kunt gaan zitten typen - tot je rugpijn krijgt en denkt: 't is welletjes, voor vandaag. Morgen meer!